Rize İdare Mahkemesi’nden ‘manifesto’ gibi HES kararı. Dünya Biyosfer Rezerv Alanı edilen Artvin Borçka’daki Maçahel Vadisi’nin ‘çok çok çok’ özel bir bölge olduğuna hükmeden mahkeme, bölgede inşaat dahil hiç bir çalışmanın yapılamayacağına hükmederek, ‘ÇED gerekli değildir’ kararının yürütmesini durdurdu.
MAHKEME, ‘HİÇ BİR ÇALIŞMA YAPILAMAZ’ DEDİ
Rize İdare Mahkemesi, Artvin’in Borçka İlçesine bağlı Camili (Maçahel) Vadisi üzerinde Dağlar Elektrik Üretim A.Ş. tarafından yapımı planlanan 25,5 megavat kurulu gücündeki Sarnıç 1-2 Regülatörleri ve HES projesi için, Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından 16.9.2008 tarihinde verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ Kararının, ‘açıkça hukuka aykırı olduğu’ ve ‘kamu yararına uygun olmadığı’ gerekçeleriyle ‘Yürütmesinin Durdurulmasına’ karar verdi. Camili Vadisi üzerindeki köylülerden 18 kişinin, Avukat Yakup Şekip Okumuşoğlu aracılığıyla Rize İdare Mahkemesi’nde 2009’da açılan davanın gerekçeli kararında, hazırlanan Bilirkişi Raporu’na da yer verilerek; Dünya Biyosfer Rezerv Alanı olarak ilan edilen bölgenin, ‘çok çok çok’ özel ve kırılgan bir yapıya sahip olduğu; ÇED sürecinin dahi işletilemeyeceği ve inşaat dahil hiçbir çalışma yapılamayacağı kaydedildi.
‘YETKİLİLER BÖLGENİN ÖNEMİNİ KAVRAMAKTA YETERSİZ KALDI’
Bölgede doğal olarak arıcılık ve arı üretimi yapıldığı, doğal yerleşim alanları, tarihi ve kültürel yapı ve alanların bulunduğuna dikkat çekilen kararda; alanın orman vasfı yüksek bir alan, sık ve çeşitli bir doku yapısında olduğu, çok sayıda endemik ve tehlike altında türü barındırdığı vurgulandı. Özellikleri nedeniyle Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan uzman görüşü alınması gerektiğine işaret edilen kararda ayrıca, bölgenin uluslar arası sözleşmelerde korunması gereken alanlarla ilgili olarak belirtilen bütün özellikleri taşıdığı ve Doğal Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün, bölgenin önemini kavramakta ve vurgulamakta yetersiz kaldığı belirtildi.
‘BAKANLIĞIN KARARI HUKUKA AYKIRI’
HES projelerinin yapılması planlanan bütün alan, vadi ve akarsulardaki ekolojiyi değiştireceğine vurgu yapılırken; bu durumun kabul edilebilir bir süreç olmadığının da altı çizilen kararın son kısmında ise Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından söz konusu proje için verilen ‘ÇED Gerekli Değildir Kararı’nın, ‘açıkça hukuka aykırı’ olduğu gibi ‘kamu yararına’ da uygun olmadığı vurgulandı.
‘İDARİ GİRİŞİMLER SONUÇSUZ KALDI’
Karara ilişkin bir açıklama yapan Camili (Maçahel) Çevre Koruma ve Geliştirme Derneği Başkanı Hasan Yavuz, “Derneğimizin ve vatandaşlarımızın bu hazinenin korunması için idare nezdinde yapmış olduğu bütün girişimler maalesef sonuçsuz kalmış ve haklı davamızı yargıya taşımak zorunda kaldık. Haklı mücadelemize ve direnişimize destek veren herkese teşekkür ediyoruz”şeklinde konuştu.
AVUKAT OKUMUŞOĞLU: ‘KARARA EKLENECEK SÖZ YOK’
Kararı değerlendiren davanın Avukatı Yakup Şekip Okumuşoğlu ise, Rize İdare Mahkemesi’nin, Maçahel dışında bölgede yapımı planlanan HES projeleri açısından da önemli bir karar verdiğini, projelerdeki ‘açık hukuksuzluğun’ bir kez daha kanıtlandığını vurgulayarak; “dünyada koruma öncelikli ilan edilen alanlar dışında ülkemizdeki tek Biyosfer Rezerv Alanı olarak ilan edilen, böylesine önemli bir alanı HES projelerine açan Bakanlığın, bu uygulamalarına karşı söylenecek söz ve kelime kalmamıştır. Kararda da zaten bu gerektiği şekilde vurgulanmaktadır. Bu karar üzerine eklenecek söz yoktur” dedi.
‘VADİLERİMİZİ HUKUKTANIMAZ TİPLERE TESLİM ETMEYECEĞİZ!’
Kararın, adeta bir ‘çevre manifestosu’ ve ‘bilimsel rapor’ niteliği taşıdığına işaret eden Derelerin Kardeşliği Platformu Dönem Sözcüsü Ömer Şan, kararda vurgulanan ‘açıkça hukuka aykırı’ ibaresinin çok önemli olduğunu, Çevre ve Orman Bakanlığı’nın HES’ler konusundaki açık ve net tavrını ortaya koyduğuna dikkat çekti. Açıklamasında, kararda özellikle de Bakanlığın ve Bakanlığa bağlı kuruluşların, başta Anayasa olmak üzere, yasa ve yönetmelikler ile uluslararası anlaşmalar gereği üzerlerine düşen görev ve sorumlulukları yerine getirmediğine işaret edildiğine dikkat çeken Ömer Şan , “Sayın Başbakan, Sayın Çevre ve Orman Bakanı, Sayın Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı, bürokratları ve idarecileri bu kararı çok iyi okusunlar. Okusunlar ki, bir avuç çapulcu tipler kimlermiş görsünler. Bizler suyuna, toprağına, doğal yaşam alanlarına sahip çıkan köylüler ve sorumlu yurttaşlar olarak, sularımızı, vadilerimizi, doğal yaşam alanlarımızı bu yasa ve hukuk tanımaz bir avuç çapulcu tiplere teslim etmeyeceğiz” dedi.
