MÇD 11.Etap Körfez Çalışmasını Bitirdi
MÇD ve Muğla Üniversitesi tarafından bir yıla yakındır devam ettirilen Körfez Çalışmasının 11.Etabıda bitirildi.Tur Dönüşü yapılan açıklamada
Ahmet Kutengin;
‘Bildiğiniz gibi Körfez çalışmalarının sonuna yaklaşmış bulunuyoruz.12 Etapdan sonra ilk araştırmalar bitirilmiş olacak.Bu çalışmamıza Gıda Tarım İlçe Müdürlüğü Su Ürünleri Mühendisliğinden Sayın Akın Demir ile 77.Yıl Kız Teknik Meslek Lisesi Denizcilik Bölümünden Kardeşlerimiz de yer aldılar .Amaç yarının denizcilerinin de bu çalışmalarda neler yapıldığını görmeleri ve bilgi sahibi olmaları idi. 12 Etap sonrası tüm bilimsel çalışmalara ait verilerin yer aldığı bir kitap da hazırlanıyor ve ilgili kurumlara verilecektir.Türkiye de ilk olarak Marmaris çalışmaları yapılmıştır.Umarız tüm bilimsel sunumlara uyarılara rağmen yapılmakta olan BİLİMSEL Çalışmalara ilgililerin dikkatin çekmeyi Körfez kaybolmadan dikkat çekmeyi başarabiliriz’ dedi
Yrd.Doç.Dr.Nedim Özdemir.
‘Marmaris Körfezinde yapılan ve 11 Etabı bitirilen çalışmalarda elde edilen verilere göre Körfez kirliliğinin nasıl önlenmesi ve yok edilmesi gerekliliği için de çözüm projeleri hazırlanmıştır.Bu konuda da MÇD İle ve Derneğin araştırmalarında yer alan Firmalarla Körfezin Hangi noktalarında su kalitesi ve kirliliğin hangi düzeylerde olduğu tarafımızdan tespit edilmiş ve nasıl temizleneceği bilgiside 12 Etap sonunda. Körfeze boşalan derelerin insan kaynaklı tahribatın da önlenmesi bu projelerde yer almakta ve Eğitimin ön plana çıktığıda görülecektir.’ Dedi..
Prof .Dr.Ahmet Nuri Tarkan.
‘Marmaris’te Yaşam alanlarının; yerleşim, liman, turizm, ve diğer insan yapıları tarafından işgal edilmesi, kimyasal ve termal-fiziksel koşulların değiştirilmesi,drenaj, ve taşkın kontrol çalışmalarının yetersizliği.kirlenme ve (evsel, tarımsal ve endüstriyel ile maden kaynaklı) katı atıkların uzaklaştırılamaması,yeraltı suyunun evsel, tarımsal ve endüstriyel amaçlarla aşırı kullanımı,sulardaki bitki örtüsünün ortadan kaldırılması,taban-hafriyatı ve moloz dökümü,sahillerin doldurulması gibi nedenlerden dolayı Marmaris Körfezinin ekolojik dengesi bozulmaktadır.
-Marmaris Körfezinde var olan ve oksijen üreten deniz çayırları,özellikle Posidonia oceanica’nın bölgedeki varlığı çok önemlidir.Körfezin bugünkü durumu %15 lik bölümünün bu çayırlarla kaplı olduğu görüntüsünü vermektedir ki Körfez dibi gittikce kelleşmektedir.Bu çayırların deniz dibinde birçok yararları olmasının yanında ürettiği olağanüstü oksijen ile adeta körfeze hayat vermektedir. Bulunduğu bölgenin bitki ve hayvan topluluğunun yaklaşık 1/4 ine yaşam desteği sağlamaktadır.
Körfezde var olan deniz çayırları hızla yok oluyor.Bu durum ilerleyen süreçte diğer canlılarında ortadan kalkmasına neden olacaktır.Önemli bir oksijen kaynağı olan Posidonia oceanica 1 m2 de günde 10 ila 14 lt arası oksijen üretmektedir.Marmaris Körfezi bizim görüşümüze göre deniz çayırları bakımından bir an önce tedbir alınması ve korunması açısından önceliklidir.Çünkü bu çayırlarla örtülü bölümler hızla azalmasına rağmen hala bulunmaktadır.Belki de bu dar deniz alanı yaşamakta direnmesini bu posidonia çayırlarına borçludur.
Her ay yaptığımız deniz örnekleme ve ölçüm çalışmaları sırasında bu gün körfezin bazı bölümlerinin yer ince mazot yada yağ tabakaları ile kaplı olduğunu gördük.Bu durum denizlerin en önemli oksijen kaynağı olan atmosferle deniz arasındaki oksijen transferinin kesilmesi anlamına gelmektedir.Buna birde deniz dibindeki çayırların tahrip edilmesi de eklenirse oksijen kaynaklarını önemli ölçüde azalmış olduğu görülecektir.
-Bugün ve bir önceki etap çalışmasında sudaki oksijen ve diğer parametre ölçüm değerleri kış nedeni ve hareketliliğin az olması ile normale yakın düzeylerde çıkmıştır.Fakat yazın başlamasıyla insan nüfusunun artması haziran ayından itibaren bu değerleri olumsuz yönde etkilemektedir.Geçtiğimiz yaz aylarında özellikle temmuz,ağustos,eylül hatta ekim aylarında suların kirlilik göstergelerinde amonyum fosfat,nitrat,nitrit ve koliform bakteri düzeyleri olması gerekenden daha çok fazla,oksijen oranları da tam tersine gerekenden çok daha düşük seviyede ölçülmüştür.
-Marmaris Körfezi ve yakın deniz alanlarında yoğun şekilde artan denizanalarına rastlanmaktadır. Bunların içinde yeni kayıt türlerde bulunmaktadır.Hatta bazılarına mart ayında da rastlanmıştır.Denizanaları neden bu kadar artmıştır.Özellikle zehir etkisi yüksek bazılarının bu sularda sıklıkla görülmesi neyin işaretidir.Denizanaları çok düşük oksijen içeren kirli sularda rahatlıkla yaşayabilmektedirler.Diğer canlıların bölgeyi terk etmesi yada ölmesine karşın bunlar yaşamlarını sürdürebilmektedirler.Denizlerinde her yıl 130 milyon insan denizanalarından olumsuz yönde etkilenmektedir.
Tehditler;
Marmaris Körfezinde bazı istasyonlarda Koliform Bakteri kabul edilebilir seviyelerin çok üstündedir.
Deniz çayırlarının tahrip edildiği tespit edildi.
Bölgesel katı atık kirliliği tehdidiyle karşılaşıldı.
Tekne ve evsel atıkların denize boşaltılmasıyla oluşan kirlilik bölgenin özelliğini yitirmesini sağlamaktadır.
Marmariste Yerleşim yoğunluğu yüzünden kıyılarda tahribat var.
Aile balıkçılığı dışındaki avlanma yöntemlerinin, özellikle seçici avlanmanın koruma altındaki türleri tehdit ettiği görüldü.
Orfoz, Karavida, Eşkina, Sinarit, Karagöz gibi türler seçici avcılık sonucu risk altındadır.
O halde ne gibi önlemler almalıyız ki deniz canlılığını koruyalım?
Denizleri kirletmek çok kolay,temizlemek ise zahmetli,zor ve oldukça maliyetlidir..Marmaris in de haliç olmaması için öncelikli olarak kurumlar arası işbirliği sağlanmalı,deniz altındaki atık maddeler toplanmalı,denetimler sıklaştırılmalı ve özellikle Marmaris te yaşayanların çevre bilinci eğitim ve uygulama yolu ile güçlendirilmelidir.Daha fazla insan,daha fazla tesis ve daha fazla sorun getireceğinden,gerek karada gerekse denizde yapılaşma durmalı,deniz trafiği kesinlikle daha sıkı kontrol altına alınmalı.Körfez içinde demirleme yapılmamalı bunun yerine şamandra sistemleri kurulmalıdır.
Ayrıca; dereler ıslah edilen dereler KORUNMALI,denize gelen erozyonlu topraklar önlenmelidir.
Kıyı şeridi ve yakın alanlarda inşaatlar yapılması kısıtlanmalıdır.
Körfeze ek mendirek, yat limanı gibi denizde kirlilik yükünü artırabilcek tesisler yapılmamalıdır.
Özellikle turizm tesislerinde çalışanlar çevre konusunda bilinçlendirilmeli gerekirse sürekli eğitime alınmalı, meslek yüksekokulu düzeyinde diploma koşulu getirilmelidir.
Marmaris Körfezinde Demirlemenin çok sık yapıldığı dalış yerlerinde tonozlama işlemlerinin yapılarak çapa zararlarının önüne geçilmelidir Sistem doğayı korumakla kalmayacak,balıkların ve diğer deniz canlılarının barınmasını ve çoğalmasını sağlayacaktır.Çünkü tekne çapaları da deniz ortamında yaşayan canlılara önemli ölçüde zarar vermektedir.
Çapa atmanın serbest olduğu alanlarda dip yapısını bozan hatta yok eden çapa izlerine rastlanmıştır.
Öncelikli olarak tur teknelerinin denetim altına alınması zorunludur.Bunların sayılarının arttırılmasına izin verilmemeli,kapasite artımı yapılmamalıdır.
Özellikle tur teknelerinin güzergahları iyi planlanmalı, demirleme körfezin hiçbir noktasında yapılmamalıdır. Tur dinlenme noktalarına tonoz sistemi uygulanmalıdır.Bölgenin bazı sektörlere açılması durumunda bu kez kirlilik faktörü ortaya çıkacaktır.Bu da yukarıda yaşanacak olumsuz etkilere ek olarak körfezin ötrifikasyona gidişini hızlandıracaktır.
Balıkçı barınakları,tur tekneleri ile yatların bağlama yerlerinin koyun berrak, denizin temiz olduğu alanlarda değil,buralardan uzakta genellikle akıntının bol olduğu bölgelerde yapılması uygun olacaktır.
En can alıcı nokta;dövizle,parayla karşılaştırılmayan,bozulduğu zaman yeniden kazanılamayacak doğal güzelliklerimizi koruma önlemlerini vakit geçirmeden almamız olmalıdır.
Eğitim;
Fakültemiz öğretim üyelerinden oluşan bir ekip tarafından Marmaris te verilecek,çevre bilincini aşılama,deniz canlılarını tanıma,onları koruma ve zararlılarından korunma yöntemleri gibi konularla ilgili eğitim programları gerçekleştirebileceğimizi 6. Etap sonundaki toplantıda dile getirmiştik.Tamamen gönüllülük esasına dayanan bu isteğimize bir kurum dışında hiçbir talep gelmemiştir.Kurumlar,sivil toplum örgütleri bu etkinliğimize ilgi göstermemişlerdir.Bu da bizlerin bu konudaki çabalarımızı olumsuz etkilemektedir.
Teknelerdeki ve kıyılardaki tesislerde görevli personelin çevre konusunda düzenli olarak eğitimden geçirilmeleri yerinde bir uygulama olacaktır.
Ayrıca karasal kirleticilerin denetim altına alınarak sürekli izlenmesi yasal bir zorunluluktur,uygulanması gerekmektedir.’ dedi
Aksi halde gelecek 10 yıllık sürecte körfezin kirlilik yükü çok fazla artacaktır.
Bu bölgenin kirletilmesi son derece kolay ama tekrar temizlenerek geri kazanılması zor,oldukça pahalı ve uzun bir süreçtir.
Dantel gibi koylarımızın bir kapasitesi vardır.Bunu aşarsak; daha fazla tesis,daha fazla ve daha fazla insan ve daha fazla hizmet ihtiyacı da beraberinde gelir.
Denizlerimiz,sahillerimiz çok sayıda tekneyi turisti barındırabilir,ancak sorunlar ve kirlilik de beraberinde gelecektir.
Marmaris koyu gibi kapalı denizlerde tekne sayısı kapasiteyi aştığında artan kirlilikle kalitenin düşmesi kaçınılmaz ve acı bir gerçek olarak karşımıza gelecektir.
Buradan yola çıkarak geleceğimizi iyi planlamak zorundayız.
12.Etapta yapılacak Brifingde Bilimsel çalışmalarımızın tüm verileri ilgililere sunulacaktır.
Bu gerçekleştirdiğimiz 11.Etaptaki özet bilgiler son uyarılarımızdır.
